iştah(a)

is. <ər.>

1. Yemək istəmə, yeməyə meyil, yemək arzusu. Təmiz hava adamın iştahasını artırır. – İştaha diş altındadır. (Məsəl). . . Yazırsan ki, iştaham azalıb, belə ki, sübh vaxtı bozbaş yeyəndə, axşam azanı deyiləndə kabab yeyirəm. . C. M.. <Qurban:> Neyləyim, Allah plovu bir adama verir, iştahı bir ayrısına. Ə. H..

2. məc. Arzu, istək, həvəs. Müftə pulları alıb cibinə dolduranda <onun> iştahası daha da artdı. «Kirpi». İştah(a) ilə, iştahla – 1) həvəslə, ləzzətlə, acgözlüklə. İştahla yemək. – <Oruc> tütək çalırkən qoyunlar iştah ilə ot otlar, arabir qulaqlarını qırparaq o səsi dinlərdi. A. Ş.. Nəcəf iştaha ilə yeyir, xalasının ona etdiyi yaxşılıqlardan uzun-uzadı danışırdı. Q. İlkin; 2) məc. arzulu, həvəsli, həsrətkeş. Pulsuz, lakin iştahalı tamaşaçı sovuşmaq istəmir. M. C..

◊ İştahası açılmaq – yemək arzusu daha da artmaq, daha da iştahalanmaq, yemək istəmək. <Bərbərzadə:> Həmişə bu yoldaşla söhbət eyləyəndən sonra, mənim iştaham açılır. S. R.. İştahası böyük olmaq – çox böyük şeylər ummaq, imkanı, ləyaqəti xaricində olan şeylərin arzusunda olmaq. <Teymur:> Yox, aşna, iştahan çox böyükdür. İnanmıram, bu qədər verə. M. N. lətif.. İştahası çəkmək – ürəyi istəmək, meyli olmaq. İslam gülə-gülə yavaş səslə <Telliyə> deyirdi: – Ay qız, gic olma!. . Çox vaxt adam yağlı plovdan çiyrənər, iştahası soğançörək yemək çəkər. S. H.. İştahası küsmək (bağlanmaq, pozulmaq, tutulmaq) – bu və ya başqa bir səbəb üzündən yemək istəməmək, yeməkdən qalmaq, ürəyi heç bir şey istəməmək. Qarabaş bildi ki, Əhmədin fikri Pəri Soltanı narahat eləyib, iştahı bağlanıb. (Nağıl). <Qurban:> Di yaxşı, gəl götür, iştahım tutulub, yeyə bilmirəm. Ə. H..